არაძალადობრივი კომუნიკაცია არის საშუალება, რომელიც ეხმარება საზოგადოებას კონფლიქტების მშვიდობიანად გადაჭრაში და ურთიერთგაგების დამყარებაში. არაძალადობრივი კომუნიკაციის პრინციპებს, როგორიცაა ემპათია, პატივისცემა და აქტიური მოსმენა, ძალიან დიდი ფესვები აქვს ქართულ ისტორიაში და დღესაც განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ატარებს.
არაძალადობრივი კომუნიკაცია: პარალელები საქართველოს ისტორიიდან
ქართველ ქალები, რომლებსაც ისტორიულად უდიდესი მნიშვნელობის როლი დაეკისრათ მშვიდობისა და სამართლიანობის განმტკიცებაში: მე-12 საუკუნეში, თამარ მეფის მმართველობის დროს, კრავაი ჯაყელმა და ხვაშაქ ცოქალმა, თამარის დიპლომატებად გაგზავნილმა ქალებმა, შეძლეს მნიშვნელოვანი აჯანყების მშვიდობიანად დასრულება. მათი სიბრძნე და ტოლერანტულობა გადამწყვეტი აღმოჩნდა სამეფო კარზე მომხდარი განთხეთქილების აღმოსაფხვრელად. მათ შეძლეს აჯანყებულების დაშოშმინება და მათთან მშვიდობიანი შეთანხმების მიღწევა. ეს მაგალითი კარგად ასახავს, რომ არაძალადობრივი კომუნიკაცია და ემპათია შეიძლება იყოს ძლიერი იარაღი კონფლიქტების გადაჭრაში.
ილია ჭავჭავაძე და „ივერია“: მშვიდობისა და ერთიანობის ხმა
ილია ჭავჭავაძემ, გაზეთ „ივერიის“ მეშვეობით, მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ქართული საზოგადოების განვითარებაში. მისი მტკიცე რწმენა, რომ „არც ერთობა ენისა, არც ერთობა სარწმუნოებისა ისე არ შეამსჭვალებს ხოლმე ადამიანს ერთმანეთთან, როგორც ერთობა ისტორიისა“, ხაზს უსვამს იმას, რომ კულტურული და რელიგიური განსხვავებები არ უნდა იყოს ბარიერი ერთიანობისათვის. ამ შეხედულებამ განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა აჭარელი მუსლიმების ინტეგრაციის პროცესში.
მას შემდეგ, რაც აჭარის მხარე ოსმალეთის იმპერიისგან გათავისუფლდა და დედასამშობლოს შემოუერთდა, ილია ჭავჭავაძემ აქტიურად დაიწყო მუშაობა, რათა აჭარაში მცხოვრები მუსლიმი ქართველები სრულად ინტეგრირებული ყოფილიყვნენ ქართულ საზოგადოებასთან. ილიამ თავის პუბლიცისტურ წრილში „ოსმალოს საქართველო“ განაცხადა, რომ რელიგიური და ენობრივი განსხვავებები არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს ერთიანობას. მისი მოწოდება საზოგადოებრივი მხარდაჭერისაკენ აჭარის მოსახლეობისთვის შედეგიანი აღმოჩნდა. 1879 წელს ილიამ მოუწოდა ქართველ საზოგადოებას, დახმარებოდა აჭარელებს, რომლებიც უკიდურესი გაჭირვების პირობებში ცხოვრობდნენ. ამ ინიციატივამ განაპირობა საქველმოქმედო ღონისძიებების ორგანიზება და რესურსების შეგროვება, რაც აჭარელთა ყოველდღიურ სიმძიმეს შეამსუბუქებდა. გარდა ამისა, ილიას ძალისხმევით, 1881 წელს ბათუმში გაიხსნა „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების“ პირველი სკოლა, რომელიც მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო აჭარის მოსახლეობის განათლებისა და ინტეგრაციის კუთხით.
გაკვეთილები თანამედროვეობისთვის
ქართველი საზოგადოება დღესაც დგას გამოწვევების წინაშე, რომლებიც საჭიროებს არაძალადობრივი კომუნიკაციის და დიპლომატიის გამოყენებას. ჩვენი ისტორიული მაგალითები, თუნდაც თამარის დროინდელი ქალი დიპლომატებისა, გვიჩვენებს, რომ ემპათია, საუბარი და დიალოგი ყოველთვის უკეთეს შედეგს იძლევა, ვიდრე ძალადობა ან დაპირისპირება. არაძალადობრივი კომუნიკაციის პრინციპების გამოყენებით, ჩვენ შეგვიძლია უკეთ გავიგოთ ერთმანეთს მიუხედავად ჩვენი განმასხვავებელი ნიშნებისა და მივაღწიოთ ჰარმონიულ და მშვიდობიან თანაარსებობას. ისევე, როგორც ილია ჭავჭავაძე და მისი „ივერია“ იყვნენ – საზოგადეობის განვითარებისთვის მებრძოლი ლიდერი და მისი ხმალი, დღესაც შეგვიძლია ვასაზრდოოთ მშვიდობიანი და ბედნიერი გარემო თანამედროვე ქართული საზოგადოების ირგვლივ.
ისტორია გვასწავლის, რომ არაძალადობრივი კომუნიკაცია არ არის მხოლოდ პირადი ურთიერთობების გაუმჯობესების საშუალება, არამედ არის გზა, რომლითაც შეგვიძლია ერთიანობისა და მშვიდობის მიღწევა. ზემოთ მოყვანილი ისტორიული მაგალითები, გვიჩვენებს, რომ მშვიდობიანი შეთანხმება და ურთიერთგაგება შეიძლება იყოს ჩვენი საზოგადოებრივი განვითარების გარანტი. მოდით, არაძალადობრივი კომუნიკაციის პრინციპებით გავაძლიეროთ ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრება და შევქმნათ საქართველო, სადაც ყველას ხმა ისმის, ყველა დაცულია და ყველას პატივს სცემენ.
ბლოგის ავტორი: ლუკა დუმბაძე, “სამხრეთ კავკასიის ახალგაზრდა ელჩების” პროექტის მონაწილე